مسافر زیاد یعنی مسافربر زیاد و چنین تقاضایی حالا پای شهرستانی‌های مسافربر را بیش از تهرانی‌ها به این محدوده باز کرده است. اکنون به آسانی می‌توان پس از شمردن چند خودرو با پلاک تهران، که در این مسیر تردد می‌کنند، رد یک پلاک شهرستانی را هم زد. حکایت مهاجران شهرستانی که به گفته مسئولان پلیس راهور، برخی خطوط پرمسافر را در اختیار خود گرفته‌اند و از سویی به سوی دیگر در تهران گاز می‌دهند در وانفسای مشکلات مهاجرپذیری پایتخت نشان می‌دهد که بافت زندگی و جمعیتی شهر در حال تغییر است.
تغییری که این روزها به واسطه مشکلات اقتصادی در جامعه از شتاب بیشتری برخوردار شده است و تهران را به بهشتی برای جذب مهاجر تبدیل کرده است. روایت خبرنگار همشهری محله را از یک بعداز ظهر پاییزی در میدان آزادی و واکنش مسافران، راننده‌ها و نیز پلیس را در قبال حضور پررنگ رانندگان شهرستانی بخوانید.
بعد از ظهر کسانی که از ورودی جناح به سوی بزرگراه اشرفی اصفهانی می‌روند، شاهد حضور پرشمار مسافران در این بخش بزرگراه هستند. کافی است چند مسافر کناری ایستاده باشند تا ده‌ها خودرو بوق زنان برای جلب نظر مسافر خیابان را «بند» بیاورند و ترافیک بسازند. این داستان هر روز عصر مسیر میدان آزادی تا بزرگراه اشرفی اصفهانی و محدوده چاردیواری است.
مسیری که با عبور از محله‌هایی مانند پونک، صادقیه، چاردیواری، نفت و معین به دانشگاه واحد «علوم و تحقیقات» دانشگاه آزاد و «حصارک» ختم می‌شود. در این مسیر به قول راننده‌ها، «مسافر مانده زیاد است و خوب می‌شود در آن پول درآورد.» در این میان نبود تاکسی یا شاید بهتر بگویم کمبود آن سبب شده است خودروهای «شخصی» میدان‌دار اصلی حمل‌ونقل در این مسیر پر‌تردد باشند. شخصی‌هایی که البته خود به 2 گروه تهرانی و شهرستانی تقسیم می‌شوند و هر کدام با دیگری رقابت دارند.
- چاردیواری یه نفر...
درست کنار ایستگاه تاکسی‌های جناح، سواری‌های شخصی در غیاب تاکسی‌هایی که سمت چاردیواری، صادقیه و حصارک می‌روند، برای خودشان بروبیایی دارند. برخی راننده‌ها بدون اینکه از ماشین پیاده شوند، پا به پای مسافری که دنبال پیدا کردن خودرو مناسب برای رسیدن به مقصد است، وسیله نقلیه‌اش را عقب و جلو می‌کند تا بلکه مسافر را برای سوار شدن مجاب کند.
راننده دیگری که از ماشینش پیاده شده است به این کار اعتراض دارد و می‌خواهد راننده سمج راهش را بگیرد و برود. برخی دیگر هم از کار راننده شاکی‌اند و با هزار متلک و بد و بیراه هم که شده او را مجبور می‌کنند عطای سوار کردن مسافر را به لقایش ببخشد و برود. «مرتضی مینایی» یکی از معترضان به راننده سمج است:
«کسی به حق خودش قانع نیست. همه می‌خواهند اول خط مسافر خود را تکمیل کنند و بروند. طول مسیر مسافر هست. راننده‌ها باید زودتر خلوت کنند تا پلیس کسی را جریمه نکند.» گویا او مسئولیتی نانوشته برای مدیریت خودروها دارد و بیشتر مسافربرها حرفش را قبول دارند. هرچند برخی هم بی‌اعتنا به اعتراض‌ها کار خودشان را انجام می‌دهند.
- فقط صندلی جلو!
برخی مسافران در انتظار تاکسی هستند، اما تاکسی میان مسافربرها کیمیایی است که به این سادگی‌ها پیدا نمی‌شود. مسافر به اندازه کافی هست و به نظر می‌رسد مسافربرهای شخصی که در غیاب تاکسی‌دارها حضور پررنگی پیدا کرده‌اند، می‌توانند از این سفره برای خود سهمی داشته باشند. برای تخلیه مسافران از ورودی جناح، پلیس هم دست به کار شده است و از مسافربرهای شخصی می‌خواهد مسافر سوار کنند تا شاید از بار ترافیک کم شود.
برخی مسافران وسواسی‌تر به نظر می‌رسند و سوار هر خودرویی نمی‌شوند. «مرضیه هداوند» یکی از این مسافرهاست: «دوست دارم صندلی جلو بنشینم. برای همین دنبال ماشینی هستم که صندلی جلو آن خالی باشد. از طرف دیگر، ماشین باید تمیز باشد.» هجوم مسافربرهای شخصی از شهرستانی گرفته تا تهرانی برای لحظاتی کمک می‌کند تا مسافران کمتر شوند. پلاک‌هایی که در صف سوار کردن مسافر هستند نشان می‌دهد، تعداد پلاک‌های شهرستان گاهی از پلاک تهران بیشتر است. البته موضوعی که به نظر نمی‌رسد کسی توجه چندانی به آن داشته باشد.
- با پلاک‌های شهرستان برخورد می‌کنند
میدان صادقیه مقصدی است که برخی مسافرها از مبدأ میدان آزادی، در این ایستگاه از خودرو پیاده می‌شوند. هجوم رانندگانی که مسافر خود را در صادقیه پیاده کرده‌اند برای شکار مسافر تماشایی است. البته سوار کردن مسافر در این میدان، به مراتب از ابتدای جناح سخت‌تر است.
میدان صادقیه به اندازه کافی شلوغ هست و کافی است نیش ترمزی در کنار خیابان برای سوار یا پیاده کردن مسافر بزنید تا بلادرنگ مأمور راهنمایی و رانندگی تذکرهای خود را شروع کند. آنهایی که پلاک شهرستان هستند بیشتر از دیگر راننده‌ها زیرفشارند. این را می‌توان از لابه‌لای حرف‌های «جعفر بدخشانی» از اهالی غرب کشور، که 2 سال است در تهران مسافربری می‌کند، فهمید:
«پلیس اول پلاک ماشین را نگاه می‌کند و تا می‌بیند راننده اهل تهران نیست زود جریمه می‌نویسد. غیر از پلیس، افرادی هستند که مسئول خط هستند و آنها هم اجازه نمی‌دهند شهرستانی‌ها راحت مسافر سوار کنند. راننده‌های تهرانی هم که برای خودشان داستانی دارند و فکر می‌کنند مالک خط هستند که گاهی کارمان با آنها به درگیری می‌رسد.» هرچند نمی‌شود برای حرف‌های این راننده دلیل و مدرکی پیدا کرد، اما رفتار نامناسب برخی راننده‌ها با مسافربرهای شهرستانی را نمی‌توان کتمان کرد.
به قول یکی از مسافربرهای شهرستانی، برای اینکه دعوا و درگیری بین راننده‌های تهرانی و شهرستانی پیش نیاید، یک ابتکار ساده صورت مسئله را پاک کرده است. «جمشید بهرامی» در مورد این ابتکار ساده توضیح می‌دهد: «برای اینکه در دعوای میان راننده‌های تهرانی که سرزبان‌دار‌تر و متلک‌پران‌تر هستند کم نیاوریم، بچه‌هایی که اهل یک شهر یا استان هستند با چند ماشین پشت سر هم حرکت می‌کنند. به این‌ترتیب اگر مشکلی پیش بیاید هوای هم را داریم.» او درباره اینکه شهرستانی‌ها چند روز مشغول مسافربری هستند هم می‌گوید: «چون ما از غرب کشور آمده‌ایم.
نمی‌توانیم هر روز یا هفته به شهر خودمان برویم. بیشتر وقت‌ها چند هفته از صبح ساعت 5 کار می‌کنیم و تا ساعت 12 شب هم سر کار می‌مانیم. اگر بشود ماهی یکبار یا نهایتاً 2 ماهی یکبار به شهر خودمان می‌رویم و چند روز می‌مانیم. البته آنهایی که از شهرهای نزدیک مانند کرج و شهریار و ورامین می‌آیند هر شب یا هفته‌ای یکبار به شهر خودشان می‌روند.» این ماندگاری طولانی نیازهایی را برای این دسته از رانندگان ایجاد می‌کند.
جای خواب و نظافت مهم‌ترین آنها است. بهرامی می‌گوید: «شب‌ها در کوچه‌ها یا خیابان‌های اطراف آزادی داخل ماشین خودم می‌خوابم. برای نظافت شخصی هم به انتهای خیابان اشرفی به گرمابه‌ای می‌روم که خدا صاحبش را خیر بدهد، همیشه باز است. بنابراین مشکلی نه برای جای خواب دارم و نه حمام.»
- مسافربران شهرستانی از کجا می‌آیند؟
نمی‌توان آمار دقیقی از تعداد راننده‌هایی که از شهرهای دیگر برای مسافرکشی به تهران آمده‌اند ارائه کرد. کافی است در برخی نقاط که حضور خودروهای با پلاک شهرستان بیشتراست، ساعتی توقف کنید و پلاک‌های غیرتهران را بشمارید. پلاک «27» از استان آذربایجان غربی، پلاک‌های «19» و «29» از کرمانشاه، پلاک «68» از استان البرز، پلاک «21» از شهرستان‌های اطراف تهران و نمونه‌هایی مانند آن بیشترین فراوانی مسافربرها را در خطوط منتهی به میدان آزادی را دارند.
رانندگان شهرستانی به دلیل تلاش برای کسب درآمد بیشتر و هزینه کمتر، مایل به حضور در مناطقی که در آنها طرح‌های ممنوعیت یا محدودیت ترافیک وجود دارد نیستند. پس از پایان ساعت‌های محدودیت، پای خودروهای شهرستانی به محدوده‌های مرکزی شهر باز می‌شود و می‌توان برخی از این خودروها را در این مناطق دید.
- ایجاد خط تاکسی توجیه ندارد
- محمدباقر اسدی-معاون حمل‌ونقل و ترافیک منطقه 5
در گذشته 2 خط تاکسی در مبدأ میدان آزادی به مقصد اشرفی اصفهانی و دانشگاه علوم و تحقیقات وجود داشت. با فعال شدن یک خط فعال اتوبوس تندرو بی.آر.تی در مسیر میدان آزادی به دانشگاه علوم و تحقیقات، ادامه کار خطوط دیگر اتوبوس یا تاکسی در این مسیر، توجیه خود را از دست داد و به این دلیل این 2 خط به دلیل نبود مسافر جمع‌آوری شد.
از سوی دیگر، بنابر رویه سازمان تاکسیرانی، تاکسی کرایه خود را بر اساس مبدأ ـ مقصد از مسافر دریافت می‌کند. بسیاری از مسافران این خط، در میانه راه به مقصد می‌رسند و تنها حاضرند کرایه مسیر پیموده شده را پرداخت کنند، برای همین میان راننده و مسافر بر سر محاسبه کرایه اختلاف‌نظر به‌وجود می‌آید. این موضوع مانع از راه‌اندازی خط تاکسی در مسیر آزادی ـ دانشگاه علوم و تحقیقات می‌شود.
تجمع مسافران در محدوده میدان آزادی از ورودی جناح شامل آن دسته از مسافرانی است که قصد دارند در میانه راه پیاده شوند و به نظر می‌رسد، مسافربرهای شخصی و شهرستانی برای جذب این دسته از مسافران حاضر به دریافت کرایه براساس مقصد مسافر هستند. به این دلیل مسافران سوار این دسته از خودروها شده تا با کرایه‌ای مناسب‌تر به مقصد خود برسند. نبود تاکسی در این خط به دلایل پیش گفته خللی در جابه‌جایی مسافر ایجاد نمی‌کند و شهروندان می‌توانند از سیستم «انبوه‌بر عمومی» یا بی.آر.تی در این خط استفاده کنند.
نظر شما